Mở đầu

Vào tháng 12/2020, David Oranchak, Jarl Van Eycke và Sam Blake đã giải được một bí ẩn 51 năm: mật mã Zodiac gồm 340 ký hiệu. Tính đúng đắn của lời giải đó không bị nghi ngờ và [2] đưa ra một lập luận có lợi cho nó: khoảng xác định duy nhất của hệ thống mật mã tối đa là 152.

Trong 2 năm 1968 và 1969, một kẻ sát nhân hàng loạt đã giết chết 5 người ở khu vực Vịnh San Francisco. Kẻ sát nhân đã khoe khoang về chiến công của mình trong những lá thư gửi cho Sở Cảnh sát và báo chí địa phương. Một số trong số chúng đã được mã hóa, một thư có 408 ký hiệu và một thư khác có 340 ký hiệu. Chúng được gọi lần lượt là Zodiac-408 và Zodiac-340. Một số bức thư khác cũng được mã hóa nhưng chúng quá ngắn để cho phép giải mã. Nhiều vụ giết người và các tin nhắn khác được cho là có liên quan đến Zodiac, nhưng chúng chưa được xác nhận. Bất chấp nhiều manh mối mà kẻ sát nhân cung cấp, tên tội phạm chưa bao giờ bị phát hiện.

Zodiac-408 sử dụng phép thế đa biểu và đã được giải trong vòng một tuần bởi thầy giáo Donald Harden và vợ ông là Bettye. Nhưng Zodiac-340, bức thư được gửi trên một tấm bưu thiếp vào ngày 08/11/1969, vẫn là một thách thức lớn đối với những người phá mã. Nhiều người đã bị thu hút bởi thử thách này. Một số lời giải cũng đã được đề xuất, nhưng không có lời giải nào thuyết phục được đa số các chuyên gia. Một câu hỏi đặt ra là: để tìm ra lời giải cho mật mã này có cần đến các kiến thức toán học phức tạp của mật mã hiện đại cũng như sức mạnh tính toán của các siêu máy tính?

Vào tháng 3/2013, David Oranchak - kỹ sư phần mềm người Mỹ đã lập ra trang web zodiackiller[.]net, nơi tổ chức các nỗ lực để giải Zodiac-340 một cách có hệ thống, kết hợp cả tài khéo léo của con người và năng lực tính toán, với các quan sát của những người quan tâm và các dự án phần mềm. Dự án tính toán và tư duy cộng đồng này đã thành công vào ngày 11/12/2020 khi Oranchak cùng với nhà toán học người Úc Sam Blake và nhà lập trình người Bỉ Jarl Van Eycke, tuyên bố phá vỡ mật mã.

Tính đúng đắn của lời giải của họ chưa có thách thức đáng kể và đã được FBI xác nhận công khai. Công trình [2] cho thấy rằng lý thuyết của Shannon về khoảng xác định duy nhất trong giải mã ủng hộ lời giải này.

Bản mã Zodiac-340

Để đọc tiếp bài báo, độc giả vui lòng truy cập tại đây.