Triển khai Chứng thư số trong hoạt động của Kho bạc Nhà nước

Trong những năm qua, công tác đảm bảo an toàn, an ninh thông tin các giao dịch điện tử của các cơ quan Đảng và Nhà nước đã được Ban Cơ yếu Chính phủ (BCYCP) triển khai mạnh mẽ. Trong đó, ngành Tài chính (gồm Thuế, Hải quan, Chứng khoán, Kho bạc Nhà nước) là một trong những ngành được triển khai sâu rộng, bởi các giao dịch điện tử trong lĩnh vực tài chính có yêu cầu tính pháp lý cao và có độ liên thông lớn. Một điểm sáng trong những năm vừa qua là việc triển khai ứng dụng dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng Chính phủ trong các giao dịch điện tử phục vụ hoạt động nghiệp vụ hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN).

Nhằm giúp cho việc thực hiện thí điểm thủ tục giao dịch điện tử đối với dịch vụ công trên Cổng thông tin KBNN, các đơn vị trực thuộc BCYCP đã phối hợp với KBNN cung cấp chứng thư số và dịch vụ chứng thực chữ ký số phục vụ các giao dịch điện tử trong hệ thống KBNN; Triển khai thí điểm các dịch vụ công trực tuyến thuộc cho KBNN tại 5 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, TP. Hồ Chí Minh. Đặc biệt, do các giao dịch điện tử trong hệ thống KBNN có liên quan chủ yếu đến ngân sách nhà nước, nên đòi hỏi tính chất pháp lý cao, quy trình quản lý đăng ký chặt chẽ theo quy định của pháp luật.

Công tác bảo đảm, cung cấp chứng thư số

Tính đến hết tháng 7/2018, Cục Chứng thực số và Bảo mật thông tin, Ban Cơ yếu Chính phủ đã cung cấp gần 16.500 chứng thư số phục vụ các giao dịch điện tử của ngành Tài chính nói chung; Riêng đối với các cơ quan, đơn vị trong hệ thống KBNN là khoảng 5.700 (chiếm 34.4% trong toàn ngành Tài chính).

Công tác bảo đảm, cung cấp chứng thư số luôn tuân theo quy trình chặt chẽ và cơ bản đáp ứng yêu cầu của KBNN. Việc ứng dụng triển khai chứng thư số chuyên dùng Chính phủ đã góp phần tạo lập môi trường làm việc điện tử hiện đại, tiết kiệm thời gian, chi phí, cải cách hành chính và phát triển Chính phủ điện tử.

Để đáp ứng kịp thời yêu cầu sử dụng chứng thư số của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống KBNN trong cả nước, BCYCP đã tổ chức cung cấp tại các Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật của ngành Cơ yếu tại ba địa điểm (Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh). Cùng với đó, hệ thống thông tin đã được BCYCP đổi mới và nâng cao năng lực cho hoạt động bảo đảm cung cấp, thông qua việc điện tử hóa quy trình đăng ký cấp, gia hạn, thu hồi, thay đổi thông tin chứng thư số,... và tiến tới thay thế hoàn toàn văn bản giấy. Đối với các chi nhánh KBNN ở xa trung tâm, các giải pháp nghiệp vụ được kết hợp với các giải pháp bưu chính, viễn thông để đảm bảo thời gian cung cấp chứng thư số.

Công tác hướng dẫn, hỗ trợ

Ban Cơ yếu Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của Ban hỗ trợ KBNN tổ chức hội thảo, đào tạo, huấn luyện triển khai sử dụng; thiết lập hạ tầng, xây dựng các phần mềm ứng dụng; thiết lập phương án trao đổi thông tin, ủy quyền mở khóa thiết bị lưu khóa bí mật từ xa trong lĩnh vực tài chính... đáp ứng yêu cầu và tính chất đặc thù trong giao dịch điện tử của ngành Tài chính nói chung và KBNN nói riêng.

Công tác hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật cho các cơ quan đơn vị của KBNN được các đơn vị thuộc BCYCP đặc biệt chú trọng, thường xuyên cử cán bộ kỹ thuật hỗ trợ, nhằm giúp cho công tác triển khai áp dụng chứng thư số và dịch vụ chứng thực chữ ký số được hiệu quả, thuận tiện và ổn định. Đã ủy quyền, hỗ trợ mở khóa cho hơn 2.600 thiết bị lưu khóa bí mật, trực tiếp hỗ trợ kỹ thuật và hướng dẫn sử dụng cho hàng trăm cán bộ của KBNN.

Cung cấp chứng thư số phục vụ triển khai dịch vụ công của KBNN

Trên cơ sở văn bản 5608/BTC-KBNN ngày 28/4/2017 của Bộ Tài chính về việc chuẩn bị các điều kiện để tham gia dịch vụ công trực tuyến KBNN, BCYCP đã ban hành văn bản số 254/BCY-CTSBMTT ngày 28/8/2017 hướng dẫn cụ thể các Bộ, ngành Trung ương và địa phương trên phạm vi cả nước về việc sử dụng chứng thư số và dịch vụ chứng thực chữ ký số chuyên dùng Chính phủ, để phục vụ triển khai dịch vụ công trực tuyến của KBNN.

BCYCP đã phối hợp với KBNN hỗ trợ các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách (đã được cấp chứng thư số của BCYCP) có thể thực hiện các dịch vụ công trực tuyến của KBNN mà không cần trang bị thêm, hoặc cấp lại chứng thư số, nhằm đảm bảo an toàn và tiết kiệm ngân sách nhà nước. Đối với các đơn vị sử dụng ngân sách mà chưa được cấp chứng thư số của BCYCP, sẽ tiếp tục liên hệ với các đầu mối phụ trách công nghệ thông tin gần nhất của các Bộ, ngành và tỉnh, thành phố để đăng ký và sẽ được cung cấp.

Thời gian tới KBNN sẽ tiếp tục triển khai mở rộng ba dịch vụ công trực tuyến cho các đơn vị sử dụng ngân sách và chủ đầu tư (có đủ điều kiện tham gia dịch vụ công) tại các tỉnh, thành phố và các quận, huyện, thị xã trên toàn quốc. Dự kiến đến năm 2020 sẽ triển khai cung cấp thêm một số dịch vụ công trực tuyến mức 3, 4 (như Truy vấn số dư tài khoản, Tiếp nhận hồ sơ cam kết chi...), vì vậy, số lượng đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nước sẽ rất lớn (khoảng hơn 90 nghìn đơn vị). Để đáp ứng cung cấp đủ số lượng chứng thư số này, KBNN và các cơ quan, đơn vị của BCYCP cần có phương án và kế hoạch cụ thể trong thời gian tới. Đáng chú ý, giải pháp ký số trên thiết bị di động và các sản phẩm nghiên cứu phát triển các giải pháp ký số của BCYCP cũng sẽ dần được đưa vào triển khai để đáp ứng yêu cầu cho hệ thống KBNN.

Kết luận

Trên cơ sở hành lang pháp lý thống nhất, cùng với Hệ thống chứng thực chữ ký số đảm bảo an ninh, an toàn cao do BCYCP thiết lập và duy trì đã tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, đơn vị triển khai, ứng dụng chữ ký số; góp phần thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, phát triển Chính phủ điện tử nói chung và các hoạt động liên quan đến ngành Tài chính và KBNN nói riêng.

Hiện nay, KBNN đã triển khai tích hợp chữ ký số chuyên dùng Chính phủ trong Hệ thống thanh toán song phương với các Ngân hàng thương mại; Các dịch vụ công trực tuyến; Đăng ký mở và sử dụng tài khoản KBNN; Khai báo phiếu giao nhận hồ sơ giao dịch kiểm soát chi qua mạng và giao dịch một cửa thuộc lĩnh vực KBNN; Giao diện thông tin yêu cầu thanh toán qua mạng và chương trình kê khai yêu cầu. Trong thời gian tới, KBNN tiếp tục là điểm sáng trong việc triển khai ứng dụng chữ ký số chuyên dùng do BCYCP cung cấp.