Liên minh viễn thông quốc tế là một tổ chức trực thuộc Liên Hợp quốc, thực hiện việc xác định tần số radio trên toàn cầu, đưa ra các khuyến nghị và tiêu chuẩn quốc tế về kỹ thuật điện thoại, điện tín và truyền thông dữ liệu, cung cấp các chương trình tư vấn và đào tạo cho các nước đang phát triển. Năm 1951, Việt Nam đã gia nhập tổ chức này.
Chỉ số An toàn thông tin toàn cầu (GCI) là một chỉ số tổng hợp đánh giá và so sánh mức độ cam kết đảm bảo an ninh mạng của các nước thành viên dựa trên 5 trụ cột: pháp lý, kỹ thuật, tổ chức, nâng cao năng lực và hợp tác. Mục đích chính của chỉ số này là để phân loại, xếp thứ hạng và sau đó là đánh giá, dự báo, định hướng quá trình phát triển trong tầm khu vực cũng như trên quy mô toàn cầu.
GCI 2018 vẫn giữ nguyên 25 chỉ số, bao gồm 50 câu hỏi chính (năm 2017 là 153 câu hỏi) và được quyết định bởi một nhóm chuyên gia trong lĩnh vực an toàn, an ninh mạng. Về cách thức đánh trọng số, khác với năm 2017, mỗi trụ cột được chia đều trọng số là 20%, thì năm 2018, các trọng số được tính toán chi tiết hơn vào từng tiêu chí cụ thể.
Mỗi chỉ số được đánh giá, chia thành ba mức: màu đỏ – kết quả trong nhóm 33% điểm thấp nhất; màu vàng – kết quả trong nhóm điểm từ 33% đến 65% và màu xanh – kết quả trong nhóm điểm từ 65% trở lên.
Chỉ số An toàn thông tin toàn cầu của Việt Nam 2018
Trong năm 2019, cùng với việc xây dựng Chiến lược đưa Việt Nam trở thành cường quốc an toàn, an ninh mạng, Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan liên quan đã, đang triển khai các giải pháp đồng bộ để cải thiện xếp hạng về an toàn, an ninh mạng của Việt Nam với mục tiêu tăng 20 bậc về chỉ số GCI. Tuy nhiên, theo kết quả GCI 2018, chỉ số An toàn thông tin toàn cầu của Việt Nam đã đạt mục tiêu, vượt 30 hạng so với mục tiêu ban đầu.
Trước đó, GCI 2014, Việt Nam đứng vị trí thứ 76/196 quốc gia, vùng lãnh thổ được đánh giá. Tuy nhiên, thứ hạng này không duy trì được lâu khi chỉ số GCI 2017 là 100/193 quốc gia, vùng lãnh thổ được đánh giá. Trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, Việt Nam xếp hạng thứ 23/39 và xếp hạng thứ 9/11 trong khu vực ASEAN, sau các nước: Singapore, Malaysia, Thailand, Philippines, Brunei, Indonesia, Lào và Myanmar.
Năm 2018, Việt Nam đã vươn lên xếp thứ hạng 50, thuộc Nhóm I trên 3 nhóm (là nhóm có độ cam kết cao đối với 5 trụ cột của GCI, xếp hạng từ 1 đến 51). Trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam đứng thứ 11/38. Trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đứng thứ 5/11, sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và Indonesia.
Về kết quả này, đại diện Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông nhận định, về số lượng các quốc gia trả lời, trên tổng số 194 quốc gia là thành viên của ITU, vào năm 2015 chỉ có 54% các quốc gia tham gia trả lời khảo sát; năm 2017 là 69% các quốc gia và năm 2018 là 80% các quốc gia tham gia khảo sát. Như vậy có thể thấy kết quả của năm 2018 mang nghĩa thực chất hơn về mặt tương quan giữa các quốc gia, trong đó có kết quả của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á là hoàn toàn thực chất về mặt nội lực.
Đối với cách đánh trọng số theo từng tiêu chí cụ thể của năm 2018, Cục An toàn thông tin nhận thấy trọng số tập trung vào các tiêu chí liên quan tới hành lang pháp lý; chiến lược và cơ cấu tổ chức. Các tiêu chí gắn với triển khai thực tế (chương trình, mô hình, sự kiện …) có trọng số thấp hơn từ 30% - 50%.
Định hướng trong thời gian tới
Do cách thức khảo sát và đánh trọng số của GCI thay đổi theo các năm, để đảm bảo giữ vững vị trí xếp hạng trong Nhóm I, đồng thời tiếp tục nâng cao thứ hạng trong các năm tiếp, Chỉ số An toàn thông tin toàn cầu của Việt Nam cần tiếp tục nhận được sự chung tay của các cơ quan, tổ chức, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội trong việc xây dựng môi trường mạng an toàn, cụ thể:
– Cung cấp thông tin kịp thời và phối hợp chặt chẽ với ITU trong quá trình thu thập số liệu và đánh giá, xếp hạng GCI.
– Tổ chức xây dựng, hoàn thiện và triển khai mạnh mẽ các nội dung được ITU lấy làm tiêu chí đánh giá; đặc biệt là các nội dung có trọng số cao trong phương pháp đánh giá.
– Đề xuất Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung nguồn lực, đẩy mạnh công tác bảo đảm an toàn thông tin trong hoạt động của cơ quan, tổ chức; từ đó góp phần bảo đảm an toàn thông tin quy mô quốc gia và nâng cao xếp hạng đánh giá đối với Việt Nam về an toàn thông tin của các tổ chức trên thế giới.
